Keuzes maken
Kiezen is best lastig!
Weet u al wat u gaat kiezen op 22 november? Of behoort u tot de grote groep van zwevende kiezers die nog geen keuze kan maken?
Als we de bergen ingaan, en dat doe ik graag!, is het gewicht van de rugzak altijd gelimiteerd op 8 kilo plus water. Dan moet je heel goed kiezen: wat neem ik mee en wat niet. En dat kiezen is lang niet altijd gemakkelijk. Maar ieder shirtje mee is weer extra gewicht.
Keuzes maken is vaak best lastig. Keuze wordt bepaald door het doel wat je wilt bereiken, tenminste als het goed is. Want keuzes worden lang niet altijd op goede gronden genomen, soms spontaan zonder nadenken, soms uit hebzucht, soms op pure emotie, soms op te weinig, of verkeerde gronden.
Stil staan bij de keuzes die je hebt gemaakt. Terugkijkend betreur je bepaalde keuzes of je bent er juist tevreden over.
Beide lezingen, zowel die uit Spreuken, als die uit Matteüs gaan over keuzes maken.
In Spreuken is het de keuze tussen Wijsheid en Dwaasheid, wat volgens de schrijver ook de keuze is tussen leven en dood. Dat lijkt een gemakkelijke keuze, maar schijn bedriegt.
Want als we dan de parabel lezen die Jezus zijn leerlingen vertelt blijkt kiezen een stuk ingewikkelder. Tien meisjes gaan, waarschijnlijk ’s avonds, samen op pad. Ze hebben allemaal een olielampje bij zich, zodat ze niet in het stikdonker hoefden te lopen. Tot zover is het duidelijk. Het zijn bruidsmeisjes die zijn uitgenodigd op een bruiloftsfeest. De bruidegom komt van elders en ze hebben het plan opgevat hem tegemoet te gaan en dan samen naar de feestzaal te lopen. Daar zal het vervolgens dagenlang feest zijn, zoals het gebruik was in die dagen. Vijf worden wijs genoemd en vijf dwaas, maar waarom? Vijf hadden reserveolie meegenomen voor als het misschien wat langer zou duren voor de bruidegom komt; je weet maar nooit. De andere vijf worden dwaas genoemd omdat ze spontaan onderweg zijn gegaan met hun olielampje; ach hij zal zo wel komen.
Het verhaal lijkt vrij hard en zonder genade. De vijf ‘wijze’ meisjes blijken niet bereid tot delen en de bruidegom laat de laatkomers niet binnen. Maar daar gaat het in deze parabel niet om. Twee hoofdstukken gaan over de komst van de Mensenzoon. Jezus begint met: Dan zal het met het koninkrijk van de hemel zijn als…. En dan komt het verhaal. Jezus is in deze hoofdstukken van Matteüs in Jeruzalem aangekomen, de intocht is geweest, de tempelreiniging en het zal niet lang meer duren dan volgen gevangenneming en kruisiging. Nu gaat alles over de toekomst, het doel, de reden van zijn leven op aarde, Gods toekomst. De bruiloft van de Zoon staat voor die toekomst. Matteüs plaatst deze parabel hier en geeft daarmee een boodschap aan de jonge gemeente, het is dan als Matteüs dit schrijft 50 jaar na de opstanding van Jezus. De jonge gemeente is vol verwachting op de wederkomst van Christus, maar het gevoel is dat het nu wel wat lang duurt. Er zijn al heel wat lampjes zonder olie uitgegaan. Matteüs houdt de jonge gemeente daarom deze parabel van Jezus voor; Ja, het wachten duurt lang en het gevaar bestaat dat de aandacht verslapt en de motivatie om te leven op de manier zoals Jezus ze dat had voorgeleefd wegebt. Niet voor niets schrijft Matteüs in het begin van ditzelfde evangelie de Bergrede, de
grondwet van het koninkrijk, de weg naar Gods toekomst en de opdracht: ‘Jullie zijn het licht van de wereld’.
Jezus maakte al zijn keuzes op basis van zijn opdracht, zijn doel: het koninkrijk van God. Dus altijd eerst het doel voor ogen houden en op grond daarvan keuzes maken.
Matteüs houdt zijn lezers voor dat ze moeten kiezen: of ze leven naar Gods toekomst, of doen mee met de Romeinse cultuur van hun omgeving. Heel dramatisch gezegd is het de keuze tussen leven en dood, maar meer de keuze tussen kortetermijndenken en toekomstgericht denken.
En daarmee komt deze parabel wel heel dicht bij ons leven hier en nu. De keuzes waar wij iedere dag voor staan in de keuzes voor duurzaamheid. Hoe gaan wij om met Gods schepping, onze aarde? Kiezen we, ach wat maakt het ook allemaal uit, voor gemak, comfort op de korte termijn, of houden we bij onze keuzes rekening met het effect van onze keuze op milieu en de toekomst van de aarde?
Lastige keuzes zijn dat en we zijn er niet door met een vingertje naar anderen te wijzen. Nee Matteüs houdt zijn lezers voor dat hun keuzes altijd te maken moeten hebben met de toekomst die Jezus voor ogen staat, vastgelegd in de Bergrede. Zo lijkt het lastig kiezen, maar het geeft richting aan onze keuzes, of dat nu persoonlijke keuzes van alledag zijn, grote beslissingen die invloed hebben op onze toekomst, politieke keuzes, steeds is de leidraad Gods koninkrijk, zijn toekomst!