Alle preken

Drie en één

Gemeente, en u en jij die online met ons bent verbonden, vandaag is het zondag Trinitatis. Op deze zondag viert de kerk het bijzondere 'dogma' van de triniteit, van Gods drie-eenheid. Vorige week maandag, in de vroege ochtend, was ik met mijn vrouw Coby op de berg Sinaï. De Mozes-berg genoemd. Mozes ontving hier de 10 geboden uit de hand van God. Wij bevonden ons dus op heilige grond. We waren in de nacht de berg opgeklommen om de zonsopgang mee te maken. Een klimtocht in het donker van meer dan vier uur. En terwijl het langzaam licht werd, stonden daar op de top van de Sinaï mensen uit allerlei delen van de wereld: Chinezen, Zuid-Amerikanen, Europeanen, Arabieren, en zoveel meer, in stilte te wachten op de opgang van de zon. En terwijl de zon uiteindelijk zich liet zien, begonnen sommigen te zingen, anderen te bidden, te dansen en muziek te luisteren. Het zinderde daar van verwondering! We kregen een prachtig vergezicht, op de Sinaï. Zo inspirerend! Maar hoe indrukwekkend deze ervaring voor mij ook was, dat we ons daar, bij het opgaan van de zon, verwonderden over de schoonheid en grootsheid van Gods schepping; vertelde het ons niet wie God is en hoe Zijn Naam is en waaraan wij Hem kunnen kennen. Want hoe mooi de schepping en de natuur zich ook aan ons voordoen, voor de kennis van God moeten wij naar het Woord van God, de Bijbel. ‘Want daarin maakt God Zichzelf nog duidelijker en volkomener aan ons bekend,’ staat er in onze geloofsbelijdenis. En vanmorgen denk ik dan vooral aan de teksten die de lector met u mocht lezen. - Aan het slot van het Mattheusevangelie draagt Jezus zijn leerlingen op om alle volken tot zijn leerlingen te maken en hen te dopen "in de Naam van de Vader van de Zoon en van de heilige Geest." En daarbij openbaart Jezus hun het wezen van die ene Naam voor drie personen met de woorden: "Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voleinding van de wereldtijd." (Matth.28:19-20) - Ja, dat ‘Ik ben met jullie’, dat is dezelfde Naam, waarmee God zich aan Mozes openbaart bij de Sinaï, bij de brandende braamstruik (Ex.3:14). 'Ik zal er zijn’. En met deze Naam zegt God dus hetzelfde, als wat Jezus in Matth.28:20 zegt: ‘Ik ben met jullie.’ En met die Naam, ja, die belofte van de Vader, Zoon en heilige Geest, mogen de leerlingen van Jezus de wereld ingaan. Prachtig, vindt u niet? De wereld te mogen ingaan, met diezelfde Naam van die Ene onveranderlijke God, Die met ons gaat, ja, ons ook voorgaat! Dat houdt niet op bij de Sinaï, Want God is geen onbewogen beweger – zoals de zon – of een God Die, nadat Hij de wereld heeft geschapen, op Zijn hoge berg blijft zitten als Zijn schepselen in nood verkeren. Maar in Zijn grote liefde voor ons is deze God afgedaald, en kwam Hij in Zijn lieve Zoon bij ons wonen. Die Zijn leven voor ons gaf aan het kruis. Om allen die Hem in hun zwakheid, schuld en nood aanroepen te helpen en te bevrijden. En Hij gaat nog steeds met ons, met en door Zijn Geest, - tot op vandaag! Die Geest, Die in de gelovigen woont, hen leidt en hen troost. Toen ik daar, tijdens mijn klimtocht op de Sinaï, een moment over nadacht. Dan is er wel wat veranderd sinds de dag dat Mozes de Sinaï beklom. Als God bij Mozes afdaalt, dan dondert hen bliksemt het en de hele berg rookt. En rond de hele berg stond toen een omheining, zodat een mens de berg niet kon naderen of aanraken, want dat kostte hem het leven. En het volk aan de voet van de berg begreep dat. Omdat geen mens kan bestaan, wanneer God verschijnt in Zijn macht en majesteit. De mensen toen kwamen dan ook naar Mozes toe, en zeiden tot hem: ‘Als u tegen ons spreekt. Zullen wij luisteren. Maar God moet niet meer tegen ons spreken. Want dan zullen we sterven.’ – En zelfs Mozes, die met God sprak, zoals vrienden met elkaar spreken, riep uit: ‘Ik ben geheel bevreesd en bevende!’ Zo ging dat toen. Zo werkte de Heilige Geest dus onder het Oude Testament. ‘Nou, dan is er toch heel wat veranderd,’ dacht ik, tijdens mijn klimtocht op de Sinaï. Want God heeft de wereld zo liefgehad, dat Hij in de Zoon van Zijn liefde tot ons afdaalde, en onder ons kwam wonen. Ja sta daar eens een moment bij stil, gemeente. In Zijn heiligheid, toorn en majesteit denkt God aan Zijn ontferming. Zondige en schuldige mensen maakt Hij vrij van de slavernij van de zonde, en tot kinderen van God. Daar heeft Hij Zijn Zoon voor over gehad. En de Zoon heeft de weg naar het Vaderhart vrijgemaakt. Hij gaf er Zijn leven voor aan het kruis. En in dit offer komen God en mens, hemel en aarde weer tot elkaar. En Hij heeft er Zijn Geest voor gezonden van de hemel. Om ons de weg naar het Vaderhuis te wijzen en de Vadernaam – ja, het ‘Abba Vader’, zoals wij het zingen - te leren spellen. En hoe meer ik daarover nadenk, hoe minder ik het begrijp, en hoe meer ik mij verwonder. ‘Deze God is onze God.’ II En zo kom ik tot het tweede wat ik wil zeggen, over de verborgenheid van de drie Personen in de Godheid. Vanmorgen gaat het in de kerken over Gods drie-eenheid. En dat terwijl God toch één God is. Dat gaat tegen onze natuur en onze rede in. Hoe kan Een Drie en Drie Een zijn? Toen de Evangelist Patrick in het jaar 432 aan de mensen in Ierland het Evangelie verkondigde, begon hij met het plukken van een klavertje drie. En met dat kleine klavertje drie in zijn hand, begon hij met vertellen dat de enige, ware God, Vader, Zoon, en Heilige Geest is. Net als de drie blaadjes op die ene steel. Heel wat evangelisten zullen vandaag de dag hun wenkbrauwen optrekken. Een klavertje drie. Is dat een goed voorbeeld, om ons met deze Evangelist Patrick, in te denken, wie God is? We kijken er vanmorgen samen naar. De evangelist Patrick koos bij zijn zendingswerk voor het klaverblad. Drie blaadjes en toch één blad, zei hij tegen de heidenen in de vijfde eeuw na Christus in Ierland. Zo is het ook bij onze God. Drie en toch Eén. Een aanvechtbaar beeld natuurlijk. Want een klavertje drie is samengesteld uit drie losse blaadjes. Maar de levende God is niet samengesteld uit delen, die je ook los van elkaar zou kunnen halen. De Vader is nooit zonder de Zoon en beiden zijn nooit zonder de Heilige Geest. Hij is de drie-enige God, maar Hij is toch ook één. - En dat is voor ons verstand niet te vatten. Want we belijden, wat wij niet begrijpen. - Drie Personen, één goddelijk wezen. Niet te begrijpen. - Het gaat ons voorstellingsvermogen ver te boven. Hier past ons alleen maar eerbiedig belijden: Ik geloof in de drie-enige God. Niet te begrijpen. En toch, de kinderen nemen het aan en geloven het. En ook wij mogen het, als kinderen van de hemelse Vader geloven en aanbidden. En dat is toch ook mooi, nietwaar? De kerkvader Augustinus wijst ons op een kleine jongen ergens op het strand. Hij heeft daar een kuiltje gemaakt in het zand. ‘Ik ga de zee in dit kuiltje scheppen,’ zegt hij. ‘We zijn eigenlijk net zoals die jongen,’ zegt Augustinus, ‘om die onmetelijke God in ons verstand te vatten. Ik mag dan ’Abba Vader’ zeggen; ik mag tot Hem bidden, in de naam van de Zoon, maar dat slechts op mijn knieën, door de Heilige Geest. Zonder het heil van deze Ene en Drie-enige God zijn we verloren. Indrukwekkend is dit zichtbaar geworden in de doop. Wanneer wij worden gedoopt, komt deze God naar ons toe en spreekt Hij niet alleen Zijn Naam óver ons uit, maar schrijft Hij als het ware Zijn Naam op ons voorhoofd. Dat gaat er nóóit meer af. Dat zegel mogen we ons hele leven met ons meedragen. Goddank! III Nou, gemeente, mag ú deze enige God, de Vader, Zoon en Heilige Geest, ook reeds kennen en toebehoren? Hebben uw ouders u - toen u nog maar een baby was - ook laten dopen? Toen verstond je het nog niet, hè…. Toen begreep je nog niets van de namen die daar bij de doopvont over uw hoofdje werden uitgesproken. De Vader, de Zoon en de Heilige Geest. … Misschien alleen maar een beetje huilen boven de doopvont… Maar tijdens het opgroeien? In het ouder worden? Nu, in het oud-zijn en in de avond van uw leven? Hebt u dat werk van de drie-enige God reeds zelf aan uw eigen ziel mogen ervaren? Of zijn deze goddelijke Personen u nog vreemd? - Dat de hemelse Vader u zo lief heeft gehad, dat Hij u Zijn eniggeboren Zoon gaf? Dat Christus u met Zijn kruisdood kon verlossen van uw zonden en u het eeuwige leven kan geven, omdat Hij de Zoon is? En dat de Heilige Geest u dit alles in uw hart brengt, en uw leven vernieuwd, omdat ook Hij God is? Wel, dan blijft dat niet zonder gevolg, zonder vrucht in uw leven! Want dan komt de Heilige Geest óók in uw eigen hart en leven wonen. En dan zal Hij nooit meer van u wijken! En dan wordt Jezus u steeds liever. En dan zoekt u in alles de eer van uw Vader in de hemel! En mocht ik in mijn ongeloof er soms nog aan twijfelen of God in mijn leven nog wel werkt, dat kan toch, nietwaar? Hoeveel mensen hebben God in hun twijfel de rug niet toegekeerd? Dan doe ik wat Maarten Luther deed als hij twijfelde. Dan pak ik mijn eigen doopkaart er nog maar weer eens bij. Heb je die nog? ‘Ja, toen en daar ben ik gedoopt, op die datum.’ En dan zing ik het, belijdend: ‘God zal Zijn waarheid nimmer krenken, maar eeuwig Zijn verbond gedenken’. Het feit ligt vast. Ik neem het mijn leven lang mee. Deze grote drie-enige God is een keer naar mij toegekomen. Als klein kind al. Geweldig. Indrukwekkend. Je wordt klein voor deze grote God. Die er Zijn eigen Zoon voor overhad. Ja, Hem aan het kruis heeft laten slaan! En dat voor mij… Zodat de weg naar het Vaderhuis nu ook voor mij open staat. De Vader heeft het initiatief genomen! De Zoon heeft het mogelijk gemaakt! En de Heilige Geest doet het werkelijkheid voor ons worden! Nou, dan is er toch heel wat veranderd sinds God Zich aan Mozes bekend maakte op de Sinaï, vindt u ook niet? - En ik…? Ik word stil, heel stil… Dat ik dit nou mag belijden, en dat samen met de gemeente van Christus: Ere zij aan God, de Vader Ere zij aan God, de Zoon Eer de Heilige Geest, de Trooster De drie-enige in Zijn Troon!

AMEN.

4 juni 2023
Ds. de Bruyn
Ontmoetingskerk